Χρονογράφημα

            Ανοιξιάτικες  κουβέντες στην  ταβέρνα << Αρκαδιά >>

                                                                   Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

          Μέγιστος αφηγητής και φίλος της παρέας ο Πλάτων, δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τη λαοσύναξη, που έπινε το μεσημεριάτικο ουζάκι της, στην αυλή της ταβέρνας << Αρκαδιά >>. Η αγάπη του στο λέγειν, όπως πολλάκις έχουμε αναφερθεί, τον τραβούσε στο κουβεντολόι και χαιρόταν να αιωρούνται ενεοί απ’ τα χείλη του οι ωτακουστές.

Βρήκε τραπέζι και κάθισε. Στο τρίτο ούζο οι πιέσεις να μιλήσει από την ομήγυρη έγιναν πιο ενθουσιώδεις. Κι όταν ένας στουπί και ζαλισμένος τον κολάκεψε, λέγοντάς του με το υποκοριστικό του << Πλάτων, τη νοστιμιά της κουβέντας σου δε θα μας τη χαρίσεις ανοιξιάτικα; >> πήρε μπρος να εκπληρώσει τον ιερό σκοπό του. Άρχισε: << Πίνετε, πίνετε κι έχετε ξεχάσει το σακί του θησαυρού στο ανήλιαγο σπήλαιό σας! Βγείτε στη φύση και υπερυψώστε την ψυχή σας στην εξοχή!  Να δείτε το διάφανο τ’ ουρανού, τα χρώματα των λουλουδιών, το ηλιόγερμα με τις φεγγοβόλες φλόγες του στις πινελιές του ορίζοντα. Τα ξεφτισμένα μετάξια που αφήνουν τα ρείκια, τον κυματισμό που κάνουν οι ασφάκες, τις πλεξούδες  που φτιάχνουν οι ανθοί και χαιρετάνε σαν καλαματιανά μαντήλια στον άνεμο. Τα απαλοδιπλωμένα σπάρτα ν’  αγγίξετε, το μπράτσο της δάφνης να πλέξετε με τις παπαρούνες, τα ολότρεμα φύλλα του θυμαριού  να μυρίσετε.

Ν’ ακούσετε το αστείρευτο κελάηδισμα του κότσυφα, το εωθινό του αηδονιού, το κλάμα του γκιώνη, να δείτε τους μυστικούς ίσκιους της λυγαριάς, τους ερωτικούς ασπασμούς της καρδερίνας στο ανοιχτό χείλος της φωλιάς της, τους γλυκασμούς της φωνής της σταρήθρας σαν αγκαλιάζει το ταίρι της >>.

Άδειασε το ποτήρι του και συνέχισε: << Πηγαίνετε τώρα. Τώρα πριν γίνετε κουρούμπελο στο πιόμα και τρικλίζοντας ούτε στο σπίτι σας δε θα φτάσετε τις μεταμεσονύκτιες ώρες>>. Ύστερα σαν να ξύπνησε θολωμένος, το ‘ριξε στο τραγούδι: << Τώρα είν’ Απρίλης και χαρά,/ τώρα είν’ καλοκαίρι/. Το λεν τ’ αηδόνια στα κλαριά/ κι οι πέρδικες στα πλάγια,/ το  λεν οι κούκοι στα ψηλά, ψηλά στα καταράχια/ παν  τα κοπάδια στα βουνά να ξεκαλοκαιριάσουν/ παν και  κοντά και οι τσοπάνηδες/ βαρώντας τη φλογέρα/ να τα τυροκομήσουνε και τη νομή να βγάλουν/

  ellinikoxronografima.blogspot.gr

 

   

 

Χρονογραφημα

 

 

                           Ένα μεγάλο πρόβλημα. Η διανομή της γης

                                         [ Ημερολόγιο του ’21 ]

 

                                                          Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

         Η Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους έπρεπε να λύσει και το πρόβλημα της διανομής της γης στους ακτήμονες αγρότες. Μετά τη νίκη στα Δερβενάκια οι ακτήμονες κινήθηκαν για την απόκτηση κτημάτων γης. Όμως τα πράγματα ξεκίνησαν στραβά από τους κοτζαμπάσηδες. Στο Άστρος ψήφισαν νόμο με τον οποίο η εθνική γη θα μπορούσε να εκποιείται << προς εξασφάλισιν των εξόδων του εθνικού αγώνος >> αλλά ή έννοια της απόφασης επέτρεπε και στους προεστούς να ιδιοποιούνται τα πρώην τουρκικά κτήματα. Υποσχέθηκαν κιόλας οι κοτζαμπάσηδες να αποζημιώσουν τους φίλους τους της Ύδρας για τα έξοδα του στόλου τους στον αγώνα με γαίες στην Ναυπλία και στην Αργολίδα. Ο λαός  ξεσηκώθηκε και στο Άστρος έγιναν επεισόδια. Οι δε αγωνιστές έγραψαν σ΄ ένα φύλλο χαρτιού: << Εκποίηση >> και τουφεκούσαν με έντονες διαμαρτυρίες.

    Ο Σπηλιάδης λέει, πως οι δημοκρατικοί στην Εθνοσυνέλευση ζητούσαν όλοι οι αγωνιστές να πάρουν γη. Ο δε Κολοκοτρώνης συμπληρώνει: << Εψήφισαν να εκποιήσουν την γην με σκοπόν να βγάλουν ότι είχαν ξοδέψει, όσα ήθελαν και ν’  αποζημιωθούν εις γην και ν’ αφήσουν τον λαόν γυμνόν >>. Οι αντιδράσεις μεγάλες τόσο από το μέρος των αγωνιστών όσο κι από το λαό. Παρά το νόμο η  απόπειρα αυτή αρπαγής της γης από τα χέρια των αγροτών δεν εφαρμόστηκε και άλλαξε.  Μπορούσαν να εκποιηθούν κτήματα που ήταν << φθαρτά >> όπως σπίτια, αποθήκες, καλύβες, εργαστήρια, μύλοι, ελαιοτριβεία, μικρομάγαζα.  Αλλά και πάλι οι ισχυροί βγήκαν κερδισμένοι και πολλοί φίλοι και συγγενείς των ολιγαρχικών βολεύτηκαν.  Έτσι μετά απ’ αυτό το χάσμα μεταξύ των ολιγαρχικών και των Φιλικών οξύνθηκε περισσότερο.  Οι ολιγαρχικοί, κοτζαμπάσηδες- μεγαλοκαπεταναίοι, κήρυξαν πόλεμο στη δημοκρατική παράταξη  μέχρι εσχάτων. Μεταχειρίστηκαν μηχανορραφίες για να ενισχύσουν τη θέση τους και με το Μαυροκορδάτο ειδικό στις πονηριές, προσεταιρίστηκαν τους Άγγλους και δεσμεύτηκαν να φέρουν βασιλιά και να πάρει την εξουσία γιατί κατά τη γνώμη τους  θα επενεργούσε κατεναυστικά στις επαναστατικές μάζες και θα έφερνε την τάξη και την ασφάλεια.

     Δυσαρέσκεια επικράτησε για τις αποφάσεις της Β’ Εθνοσυνέλευσης, ο λαός δυσανασχέτησε και οι μαχητές γκρίνιαζαν. Ο Κολοκοτρώνης που πάντα σε τέτοιες συγκρούσεις έπαιζε το ρόλο του πυροσβέστη άκουσε πολλά. Οι δικοί του  δεν ήθελαν το ρόλο του διαμεσολαβητή και του συμβιβαστή  και κάλεσαν στη Σίλημνα έξω από την Τριπολιτζά σύναξη για να δουν τι θα κάνουν. Παραβρέθηκαν Κολοκοτρώνης, Υψηλάντης, Ανδρούτσος, Νικηταράς, Πλαπούτας, Μούρτζινος κ.α. Ακόμα μια μικρή ομάδα  από τους κοτζαμπάσηδες ήταν εκεί που είχε αποσχισθεί όπως Φωτήλας, Σισίνης κ.α.

    Εκεί μετά από οξείες συγκρούσεις αποφασίστηκε να αγνοήσουν τις αποφάσεις του Εκτελεστικού  και να πάνε για καινούριο. Πάλι όμως ο Κολοκοτρώνης έβαλε το χέρι του και τα συμβίβασε. Όταν το Εκτελεστικό του  πρότεινε να πάρει την κενή πέμπτη θέση στο εκτελεστικό δέχτηκε. Κι αυτό το έκαναν για να τον διαβρώσουν μαζί μες τους δικούς του. Ο Κολοκοτρώνης πίστεψε πως θα τους πολεμήσει από μέσα. Από τη θέση του αρχίζει να συνεταιρίζεται κάποιους κοτζαμπάσηδες, Πετρόμπεη και Μεταξά. Κάνει δεσμούς με τα κοτζαμπάσικα σόγια του Κανέλλου Δεληγιάννη και αρραβωνιάζει το γιο του με τη θυγατέρα του Κανέλλου Δεληγιάννη.  Προωθεί στην προεδρία του Βουλευτικού το συμπέθερό του Αναγνώστη Δεληγιάννη. Αυτά που έκανε δυσαρέστησαν την παράταξή του  και ο Στρατηγός Πλαπούτας εγκατέλειψε άρον άρον το δημοκρατικό κόμμα.  Πέρασαν πολλά χρόνια για να καταλάβει ο Γέρος τα λάθη που έκανε να μπλεχτεί και υποταχτεί στουςολιγαρχικούς αντιπάλους του.  Γράφει στ’ απόμνημονεύατά του : << Η γνώμη τους ήταν να με βάλουν αντιπρόεδρο του Εκτελεστικού για να έβγω από τα άρματα να με αδυνατίσουν >>.

    Εν αγνοία του διορίζουν πρόεδρο του Εκτελεστικού το Μαυροκορδάτο και αγνοώντας τον Κολοκοτρώνη κάνει ότι θέλει. Ο Μαυροκορδάτος προωθεί το σχέδιο της παράταξής του για τη σύναψη δανείου και την εξεύρεση βασιλιά. Ορλάντος, Ζαίμης, Λουριώτης, στέλνονται στο Λονδίνο για να κάνουν τις βολιδοσκοπήσεις τους. Ο Κολοκοτρώνης έξαλλος απειλεί: << Μην καθίσεις πρόεδρος, ότι έρχομαι και σε διώχνω με τα λεμόνια, με τη βελάδα οπού ήρθες >>. Ο Μαυροκορδάτος έφυγε για την Ύδρα στα στηρίγματά του τους Υδραίους μεγαλοκαραβοκυραίους. Δόλιος όπως ήταν στις μηχανορραφίες προσπάθησε από εκεί να να ανατρέψει το Εκτελεστικό και να διώξει και το τελευταίο  απομεινάρι της Φιλικη΄ς από το Εκτελεστικό και το Βουλευτικό. Ειδικά ήθελε να ξεπαστρέψει  τα τρία πρόσωπα, Κολοκοτρώνη, Υψηλάντη, Ανδρούτσο. Η ρήξη είχε έρθει. Ο εμφύλιος πόλεμος ήταν προ των θυρών.

    ellinikoxronografima.blogspot.gr

 

Χρονογράφημα

 

 

 

 

                                 Ο  Καποδίστριας κυβερνήτης. Η πολιτική του

                                                                      [ Ημερολόγιο του ’21 ]

 

 

                                                   Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

            Ο Καποδίστριας αποβιβάστηκε στ΄ Ανάπλι στις 7 Γενάρη του 1828. Την εικόνα της φρικτής ερήμωσης της χώρας τη δίνει ο ίδιος μέσω του Γ. Τερτσέτη στα << Απόλογα για τον Καποδίστρια >>. Λέει: <<  Είδα πολλά εις την ζωήν μου, αλλά σαν το θέαμα όταν έφθασα εδώ εις την Αίγινα δεν είδα τι παρόμοιο ποτέ και άλλος   να  μην ιδεί. << Ζήτω ο κυβερνήτης, ο σωτήρας μας, ο ελευθερωτής μας !>> εφώναζαν γυναίκες αναμαλλιάρες, άνδρες με λαβωματιάς πολέμου, ορφανά γδυτά, κατεβασμένα από τις σπηλιές. Δεν ήταν το συναπάντημά μου φωνή χαράς, αλλά θρήνος. Η γη εβρέχετο από δάκρυα. Εβρέχετο η μυρτιά αι η δάφνη του στολισμένου δρόμου από το γιαλό έως την εκκλησία. Ανατρίχιαζα, μου έτρεμαν τα γόνατα, η φωνή του λαού μου έσχιζε την καρδιά μου. Μαυροφορεμένες γυναίκες, γέροντες, μου εζητούσαν ν’ αναστήσω τους απεθαμένους τους, μανάδες μου έδειχναν εις το βυζί τα παιδιά τους και μου έλεγαν να τα ζήσω και ότι δεν τους απέμειναν παρά εκείνα κι εγώ και με δίκαιο μου ζητούσαν όλα αυτά, διότι εγώ ήλθα και σεις με προσκαλέσατε να οικοδομήσω, να θεμελιώσω κυβέρνησιν και κυβέρνησις καθώς πρέπει ζει, ευτυχεί τους ζωντανούς ανασταίνει και αποθαμένους διατί διορθώνει την ζημίαν του θανάτου και  τας αδικίας. Δεν ζει ο άνθρωπος, ζει το έργο του, καρποφορεί, αν ο διοικητής είναι δίκαιος, αν το κράτος έχει συνείδηση, ευσπλαχνία, μέτρα σοφίας. Δύναμαι να έχω εγώ όλα αυτά και να δικαιολογήσω την παντοχή του κόσμου; […] Ένα μόνο φοβούμαι, πολύ και με δέρνει υποψία, τρέμω την απειρία σας. Αν η νέα κυβέρνηση  τύχει να συγκρουσθεί με συμφέροντα ξένων δυνάμεων, αν πλανεθεί ο ελληνισμός και σηκώσει σκοτάδι μεταξύ μας ώστε εσείς να μη διαβάζετε εις την καρδίαν μου, θολωθούν κι εμένα οι οφθαλμοί, ποιος ηξεύρει; που θα πάμε, τι θα γενούμε; ετινάξαμε το καβούκι των αλλοφύλων, αλλ΄ οι πλεκτάνες της διπλωματίας έχουν κλωστές πλανήτριες, φαρμακερές, κλωστές θανάτου, άφαντες και εσείς δεν τις βλέπετε.

        Κατεβαίνω πολεμιστής εις το στάδιον, θα πολεμήσω ως κυβέρνησις, δεν λαθεύομαι τον έρωτα των προνομίων που είναι φυτευμένος εις ψυχές πολλών, τα ονειροπολήματα των λογιωτάτων. Ξένων πρακτικής ζωής, το φιλύποπτο, κυριαρχικό και ανήμερο αλλοεθνών ανδρών. Η νίκη θα είναι δική μας αν βασιλεύσει εις την καρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό, ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης >>.

        Ως κυβερνήτης έδειξε τις καισαρικές τάσεις του από την πρώτη στιγμή. Ανέστειλε το σύνταγμα της Τροιζήνας, βάζοντας το δίλημμα στον πολιτικό κόσμο της χώρας: παραμερίζω το σύνταγμα ή φεύγω! Διέλυσε τη βουλή και στη θέση της διόρισε συμβουλευτικό σώμα από κοτζαμπάσηδες και μεγαλοκαραβοκύρηδες. Το ονόμασε  Πανελλήνιον από 27 μέλη με διακοσμητικό χαρακτήρα. Παράλληλα ιδρύει την Κεντρική Γραμματεία, είδος υπουργικού συμβουλίου που η πολιτική του γραμμή χαράζεται από τον ίδιο. Η εξουσία δηλαδή συγκεντρώνεται όλη στα χέρια του και γίνεται δικτάτορας γιατί έτσι πίστευε, πως θα κυβερνήσει καλύτερα. Κύκλοι όμως εσωτερικοί που επηρεάζονταν από την Αγγλική και Γαλλική επιρροή αντέδρασαν με αποτέλεσμα να του δημιουργούν προβλήματα και να υπονομεύουν τις προσπάθειές του για  να φέρει εις πέρας το αξιόλογο πρόγραμμά του.

      Όμως οι στόχοι που ήταν άμεσοι να εμπεδώσει την έννοια του σωστού κράτους ήταν καλοί.  Χτύπησε την πειρατεία και η θάλασσα απαλλάγηκε από τους πειρατές. Υπήγαγες το στρατό και το στόλο κάτω από τις διαταγές του κράτους διώχνοντας του Υδραίους που ήταν αφεντικά ως  εκείνη τη στιγμή. Βελτίωσε την διοικητική διάρθρωση του κράτους.  Κατάργησε του δημογέροντες και διαίρεσε τη χώρα σε περιφέρειες. Τα οικονομικά τα βελτίωσε με δανεισμό από το εξωτερικό. Προσπάθησε να ιδρύσει εθνική τράπεζα αλλά η προσπάθειά του τορπιλίστηκε από τους κοτζαμπάσηδες. Το ζήτημα της τάξης της χώρας τον απασχόλησε και προσπάθησε να το  λύσει. Χτύπησε τη ληστοκρατία και κυνήγησε τους απείθαρχους.  Πήρε μέτρα για την παιδεία, ιδρύοντας σχολεία, γεωργικές σχολές, οργάνωσε τη δημόσια υγεία, τα πρώτα νοσοκομεία, και ίδρυσε και την ταχυδρομική υπηρεσία.

      Στο θέμα της διανομής της γης απέτυχε. Η γη συγκεντρωμένη στα χέρια των τζακιών και των μοναστηριών ήταν αδύνατο να μοιρασθεί στους ακτήμονες που λιμοκτονούσαν από την πείνα. Χρειαζόταν επαναστατικά μέτρα. Παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειές του να κάνει κάτι εδώ δεν τα κατάφερε. Αυτή η αποτυχία του, σφραγίζει και τη γενική  αποτυχία της πολιτικής, του  κράτους.

    ellinikoxronografima.blogspot.gr

 

ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

 

 

 

 

                         Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Καταστροφή Τουρκοαιγυπτιακού στόλου

                                                          [ Ημερολόγιο του ΄21 ]

 

                                                 Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

         

 

            Παίρνοντας το μήνυμα του Κολοκοτρώνη οι τρεις ναύαρχοι των τριών Μεγάλων  Δυνάμεων, έστειλαν τον Άγγλο πλοίαρχο Χάμιλτον στον Αλμυρό  της Μάνης για να δει τα σημάδια καταστροφής του Ιμπραήμ. Λέει ο Κολοκοτρώνης: << Από τον Αλμυρό έως την Καλαμάτα είναι μιάμιση ώρα ο τόπος που έκοβαν και έκαιγαν και οι καπεταναίοι τους έδειχναν το τι κάνει ο Ιμπραήμ >>. Οι  απεσταλμένοι αφού διαπίστωσαν την καταστροφή πήγαν στο στρατηγείο του Κεχαγιάμπεη και του ζήτησαν να σταματήσει την καταστροφή. Επιστρέφοντας μετέφεραν με λεπτομέρειες ότι είδαν στους τρεις ναυάρχους των Μεγάλων Δυνάμεων και έστειλαν επιστολή αμέσως αυστηρή στον Ιμπραήμ:

         << Ο Άγγλος, ο Γάλλος και ο Ρώσος ναύαρχος  προς την Α.Υ. τον Ιμπραήμ πασά. Επί του πολεμικού της Α. Βρεταννικής μεγαλειότητος << Ασία >>. Υψηλότατε, Πληροφορίαι θετικόταται προερχόμεναι ημίν πανταχόθεν, αγγέλουν ότι πολυάριθμα αποσπάσματα του στρατού σας, περιερχόμενα από διαφόρους διευθύνσεις την Πελοπόννησον, δηώνουν, καταστρέφουν, εκριζώνουν δέντρα, τας αμπέλους και πάσαν φυτείαν, βιαζόμενα εν μια λέξει να μεταβάλουν την περιφέρειαν ταύτην εις τελείων έρημον. Μανθάνομεν επιπλέον ότι προετοιμάζεται εκστρατεία κατά της Μάνης και ότι ήδη στρατεύματά σας βαδίζουν κατ’ αυτής. Πάσαι  αι πράξεις αύται της υπερτάτης βίας διαπράττονται εν τούτοις υπό τα όμματά μας και λαμβάνουν χώραν εν πλήρει περιφρονήσει της ανακωχής, ην η Υ.Υ. ηγγυήθη επί λόγω να τηρήσει πιστώς μέχρι της επιστροφής των αποσταλέντων ταχυδρόμων και χάρις εις την οποίαν επετράπη ο επανάπλους του στόλου της Υ.Υ. εις Ναυαρίνον την 26 Σεπτεμβρίου.

      Οι υπογεγραμμένοι έχουν την λυπηράν υποχρέωσιν να σας δηλώσουν ότι τοιαύτη εκ μέρους σας διαγωγή, τοιαύτη περίεργος παράβασις των ανειλλημμένων υποσχέσεων, σας θέτουν, Κύριε, έξω του διεθνούς δικαίου, έξω των υφισταμένων συνθηκών των Αυλών των και της Οθωμανικής πύλης. Επί πλέον οι υπογεγραμμένοι θεωρούν τας κατόπιν των διαταγών σας συντελουμένας κατά την ώραν ταύτην καταστροφάς ως άντικρυς αντιτιθεμένας προς τα συμφέροντα του ηγεμόνος σας, όστις εξ αιτίας τούτων θα ηδύνατο να χάσει τα πραγματικά πλεονεκτήματα, άτινα η συνθήκη του Λονδίνου τω επεφύλαξεν έναντι της Ελλάδος.

    Οι υπογεγραμμένοι ζητούν παρά της Υ.Υ. κατηγορηματικήν και ταχείαν απάντησιν εις την παρούσαν διακοίνωσιν και σας αφήνουν να προείδετε τας αμέσους συνεπείας μιας αρνήσεως ή μιας υπεκφυγής.

                                               Εδουάρδος Κόντριγκτον, αντιναύαρχος

                                                              κόμις Χέϊντεν, υποναύαρχος

                                                                       Ντε Ρινύ, υποναύαρχος >>.

     Το τελεσίγραφο αυτό βρήκε τον Ιμπραήμ έτοιμο να σχεδιάζει επίθεση κατά του Ναυπλίου. Αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να κάνει ανακωχή, απαντώντας πως θα περιμένει οδηγίες από την Πύλη. Η ανακωχή κράτησε λίγο γιατί ένα επεισόδιο με τους στόλους Τουρκίας και Ελλάδας στον Κορινθιακό άναψε πάλι  τα αίματα και  η Τουρκία άρχισε και πάλι να ερημώνει το Μοριά και τη Ρούμελη κατά διαταγή του Ρεσίντ Κιουταχή. Οι τρεις στόλοι τότε παίρνουν την απόφαση να απαντήσουν με ναυτική επίδειξη και στις 8 Οκτώβρη 1827 εισπλέουν και αγκυροβολούν στο λιμάνι του Ναυαρίνου.  Οι Τούρκοι ρίχνουν την πρώτη βολή εναντίον τους για να απαντήσουν οι Δυνάμεις με συνεχή πυρά που τσάκισαν αμέσως τον Τουρκοαιγυπτιακό. Η νίκη ήταν αποφασιστική και ο Τουρκοαιγυπτιακός στόλος συντρίφθηκε ολοκληρωτικά. Χάρη στην αντίσταση του λαού, το στρατιωτικό δαιμόνιο του Κολοκοτρώνη και τη γενναιότητα των λοιπών ελληνικών δυνάμεων ο Ιμπραήμ γνώρισε την ήττα και ντροπιασμένος εγκατέλειψε το Μοριά και στις 22 Δεκέμβρη 1827 έπλευσε στην Αλεξάνδρεια.

  ellinikoxronmografima.blogspot.gr