Χρονογραφήματα και Διηγήματα

 

                        Έτος 1824. Πολεμικά γεγονότα, καταστροφή των Ψαρών

                                                                     [ Ημερολόγιο ’21]

                                                                  Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

                  Το 1824 οι Τούρκοι  κρατούσαν τα φρούρια Ναυπάκτου, Αντιρρίου, Ρίου, Πάτρας, Χαλκίδας κ.ά.  Η ύπαιθρος γενικά ελεγχόταν από τους αντιμαχόμενους Έλληνες, οι συγκρούσεις μεταξύ των εμπολέμων αραιές, το ναυτικό ακινητοποιημένο άφηνε περιθώρια στο τουρκικό να κάνει τους ανεφοδιασμούς των στρατευμάτων των Τούρκων.   Αρχές του 1824 ένας καινούριος κίνδυνος εμφανίζεται στις επιχειρήσεις του αγώνα. Είναι οι ένοπλες δυνάμεις της Αιγύπτου μαζί με τον Μωχαμέτ  Άλυ,  τοπάρχη, Ισχυρό του Νείλου και φιλόδοξο όπως ο Αλή πασάς. Αυτός αφού συνέτριψε την αντίδραση των γύρω φεουδαρχών των Μαμελούκων, απόκτησε ισχύ και έβαλε στόχο να δημιουργήσει σύγχρονο κράτος, με καλή διοίκηση και ισχυρή οικονομία. Εκπαίδευσε το στρατό του από βετεράνους Γάλλους αξιωματικούς και οργάνωσε στόλο ακαταμάχητο που τον έριξε στη Μεσόγειο. Έτσι με αρκετή ισχύ διαπραγματεύεται με αξιώσεις με τον επικυρίαρχο σουλτάνο του. Αυτός του δίνει ανταλλάγματα, Κρήτη, Κύπρο και πασαλίκι του Μοριά και του αναθέτει να καταπνίξει την ελληνική επανάσταση.  Αυτός δέχεται και με μεγάλη στρατιωτική και ναυτική δύναμη ορίζει το γιο του Ιμπραήμ  πασά να αναχωρήσει εξ Αιγύπτου και να εκστρατεύσει εναντίον της Ελλάδας. Προικισμένος στρατιωτικός εγκέφαλος και με μεγάλη μόρφωση, θα τον βρούμε μπροστά μας  έως το τέλος της επανάστασης.

    Το Μάρτη 1824 πατάει στην Κρήτη με μεγάλη δύναμη υπό το ναύαρχο Χουσεϊν, ύστερα εξορμάει στην Κάσο και κατόπιν στράφηκε εναντίον των Ψαρών που απειλούσαν τον τουρκικό στόλο. Η απειλή ήταν μεγάλη και πριν πατήσει στο νησί ο τουρκικός στρατός ο Κανάρης πρότεινε να αντιμετωπισθεί ο στόλος στη θάλασσα. Οι προεστοί είπαν όχι. Αποφάσισαν να χτυπήσουν τον εχθρό κατά την απόβασή του, πιστεύοντας οι βραχώδεις ακτές και το πυροβολικό του νησιού θα ήταν σύμμαχοί τους και θα τον απωθούσαν. Και για να προλάβουν να καταπνίξουν και κάποιο πραξικόπημα του Ψαριανού στόλου, έβαλαν ανθρώπους δικούς τους και αφαίρεσαν τα τιμόνια των καραβιών και τα ακινητοποίησαν! Στις 21 Μαρτίου οι Τούρκοι πάτησαν στο νησί και μέχρι τις 22 Ιουνίου 1824 τα είχαν κάνει όλα λίμπα. Ολόκληρος ο πληθυσμός του νησιού σφάχτηκε σχεδόν απ’ άκρη σ’ άκρη.  Η ευθύνη της κυβέρνησης να μην αντιμετωπισθεί ο τούρκικος στόλος στη θάλασσα είναι μεγάλη. Ακόμη όλα τα ακινητοποιημένα  καράβια έπεσαν στα χέρια του εχθρού. Η δικαιολογία ότι << τα πολεμικά πλοία δεν εκπλέουσι εξ αιτίας οπού το ταμείον δεν  έχει χρήματα να πληρώσει τούς ναύτες ! >> είναι για γέλια.

     Καθυστερημένα έφτασε στις 4 Ιουλίου 1824 ο στόλος του Μιαούλη.  Τα Ψαρά ήταν ολοσχερώς καταστρεμμένα και δεν βρήκε παρά ένα τόπο κρανίου.  Η μικρή τουρκική φρουρά που είχε μείνει στο νησί εξοντώθηκε από το Ναύαρχο. Ιούλιος 1824 και ο τουρκικός στόλος ενώθηκε με τον Αιγυπτιακό. Η δύναμη υπερτερούσε κατά πολύ του ελληνικού στόλου αλλά ο γενναίος και έμπειρος καπετάνιος δεν το βάζει κάτω και χτυπά τον Αύγουστο τον τουρκοαιγυπτιακό στον κόλπο της Αλικαρνασσού στα Τσάταλα. Με έξυπνους ελιγμούς ο Μιαούλης παρασύρει τον εχθρικός στόλο στον κόλπο του Γέροντα και καίει με τα πυρπολικά δυο φρεγάτες. Επί είκοσι μέρες ο Μιαούλης έφερε απανωτά χτυπήματα στον εχθρικό στόλο και κατόρθωσε τελικά να απωθήσει τον τουρκικό μακριά από τη Σάμο και να σώσει το νησί.  Ο Αιγυπτιακός κόβει δρόμο για Μυτιλήνη και οι Τούρκοι κρύβονται στον Ελλήσποντο. Μόνος ο Ιμπραήμ δέχεται επίθεση του Μιαούλη στο Καραμπουρού, κοντά στη Σμύρνη κι έχει μικρές απώλειες.

    Αν  και αυτές οι επιχειρήσεις εναντίον του τουρκοαιγυπτιακού στόλου δεν είχαν σημαντικές απώλειες για τον εχθρό, εντούτοις υπήρξαν ουσιαστικές γιατί έφθειραν και κούρασαν τον εχθρό.   Επίσης καθυστέρησαν την απόβαση του Ιμπραήμ στο Μοριά, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία  να συνειδητοποιήσουν οι διχασμένοι Έλληνες πως πρέπει να ενωθούν μπροστά στον Ιμπραήμ που ετοιμαζόταν να εισβάλλει στην Πελοπόννησο με ισχυρές ναυτικές και χερσαίες δυνάμεις.

  ellinikoxronografima.blogspot.gr    [Συνεχίζεται]

Πηγές:  Στρίγκος, Φωτάκος, Κρεμμυδάς, Σπ.  Μελάς, Κιτρομηλίδης, Πασπαλιάρης, Σπ. Τρικούπης,  Ιακ. Μιχαηλίδης, Σκαρίμπας, Μακρυγιάννης, Τ. Βουρνάς, Θ. Κολοκοτρώνης, Φωτιάδης.