Χρονογραφήματα και Διηγήματα

 

          Λογοτεχνικές σελίδες

                                       Πεζογραφία και επιδημίες

                                                Παναγιώτη Αντωνόπουλου

           Ξεφυλλίζοντας σημειώσεις και βιβλία, πέραν που έδιωξα την τρομολαγνεία εξαιτίας του κορονοϊού, έδρασαν επωφελώς στο γνωστικό μου, πλουτίζοντάς το με πλήθος μαρτυρίων και σχολίων για τις επάρατες επιδημιακές νόσους.

          Η λογοτεχνία εύλογο ν’ ασχοληθεί μαζί τους, διέσωσε μαρτυρίες, επιπτώσεις και συγκρούσεις μαζί τους. Αρχίζοντας από την αρχαιότητα ακόμη βαστά το κακό. Στην Ιλιάδα του Ομήρου, λοιμό στέλνει ο θεός Απόλλωνας στους Έλληνες στον τρωικό πόλεμο για να τιμωρήσει τον αλαζονικό Αγαμέμνονα, μαζί του να πάρει μπάλα και τους Έλληνες.  Οι νεκροί πολλοί στο στρατόπεδο  των Αχαιών, χιλιάδες οι νοσούντες, κλεισμένοι στα πλοία οι Έλληνες γκρίνιαζαν και αβέβαιοι για την έκβαση του πολέμου ζητούσαν να γυρίσουν πίσω. Στο << Περί της φύσεως >> ο Λουκρήτιος, Ρωμαίος φιλόσοφος  {1^ος αιών π.χ.} περιγράφει τα συμπτώματα του λοιμού που έπληξε την Αθήνα το 430 π.χ. πολιορκημένοι από τους Λακεδαιμόνιους.  Ουσιώδης ο λόγος του επικεντρώνεται στην προσπάθεια των ανθρώπων  να κατανοήσουν τις επιδημίες, ταλαντευόμενοι έχοντας από τη μια μεριά την τιμωρία των θεών κι από την άλλη τη φθαρτότητα τους.

         Η μαύρη πανώλη, επιδημία ισχυρή, τα έτη 1348- 1353 εξολόθρευσε  μεγάλο κομμάτι του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ανεξίτηλό του αποτύπωμα έμεινε στα θρησκευτικά ποιήματα και στις σημειώσεις άοκνων δημιουργών. Όλες γενικά οι επιδημίες σημάδεψαν την τέχνη και φυσικά και τη λογοτεχνία, αφανίζοντας και σημαντικούς από τους ανθρώπους της. Τζοβάνι Μπατίστα Περγκολέζι μουσικός, Τζον Κιτς ποιητής, Αντον Τσέχωφ συγγραφέας πέθαναν από φυματίωση. Οι δικοί μας, Καρυωτάκης, ασθενούσε από νόσο, ο Ρίτσος το ίδιο, ο ζωγράφος Χαλεπάς από ψυχική νόσο.

         Τους δυο τελευταίους αιώνες η ποιητική αφήγηση υποχώρησε στην αναφορά των νόσων για να ‘ρθει η πεζογραφία να  ασχοληθεί μαζί τους. Με μεταφορικό ή αλληγορικό τρόπο  ο Αντρέ Καμί γράφει την Πανούκλα {1947}. Το Λοιμό { 1978] ο Ανδρέας Φραγκιάς, το Περί τυφλότητος {1995} ο Ζοζέ Σαραμάγκου. Για να ‘ρθει και ο Σολωμός τον 19ο αιώνα και να περιγράψει τη φαγωμένη από το <<χτητικό>>  ηρωίδα του στο << Η γυναίκα της Ζάκυθος >>.

       Αυτά εν ολίγοις. Ο αναγκαστικός εγκλεισμός κοντεύει να μας χαζέψει και δεν παλεύεται με τίποτα.  Σου φεύγει το τσερβέλο με αυτά που διαβάζεις για τη νόσο που μας βρήκε και όσα ακούς από τα ΜΜΕ συνηθισμένα στον τυχοδιωκτισμό για τα τεκταινόμενα, πάει να σου στρίψει. Η συντριπτική πλειονότης του λαού φοβάται, κάποιοι παρακολουθούν απλώς, θορυβημένοι μερικοί εξαπολύουν τους μύδρους τους ή το χιούμορ εναντίον της καθεστηκυίας τάξης και των μέτρων, ευχόμενοι να πάψει η νόσος να μας ζαλικώνει με το ‘να και με τ’  άλλο.

      ellinikoxronografima.blogspot.gr                   panant1947@gail.com