Χρονογραφήματα και Διηγήματα

                                     Παναγιώτης  Αντωνόπουλος

          Χρονογράφημα

                                    Κανών, κανονικότητα, κανόνια

 

              Ο Πλάτων, φίλος και λόγιος, είναι από τους μόνιμους θαμώνες της καφετέριας. Τώρα με την καραντίνα συνεχίζει να βγαίνει ολομόναχος και να πίνει το ποτό του στο παγκάκι της πλατείας. Φτάνοντας κι εγώ να κάνω το ίδιο, αφού ο ίδιος με είχε μυήσει στην παρανομία, συναντηθήκαμε, και τα είπαμε αδειάζοντας την πλακέ φιάλη του οινοπνεύματος χωρίς να αφήσουμε ανεκμετάλλευτες τις ευφορικές ιδιότητές του.

                Φεγγαράδα λάμπουσα, το  Ψυχρό ανατολικά αγέρωχο να  φιλιέται απ’ τη νύχτα κι αυτός με βλέψεις επέκτασης του λόγου σε ολόκληρο το φάσμα της καθημερινότητας. Άρχισε: <<  Ο κανών, όσο και το κανόνι προέρχονται από την αρχαία << κάννα >> που σημαίνει καλάμι. Ο  <<κανόνας >> τεχνικός ό όρος στα μαθηματικά και στη μουσική με μεταφορική σημασία του πρότυπου.  Στην εκκλησία ο << κανόνας>> είναι η ανάγνωση ύμνων  η δε αδελφή λέξη  << νομοκάνονας >> σημαίνει την εκκλησιαστική ποινή που ρίχνει ο πνευματικός στον εξολογούμενο. Το κανόνι βαρύ πυροβολικό   όπλο, που εκτοξεύει  σε σταθερή πορεία βλήματα, έχει κι αυτό τη σχέση του με τον κανόνα >>, μεταφορική αλλά ουσιώδη. << Βαρώ ή ρίχνω κανόνι >> σημαίνει, << αδυνατώ να ξεπληρώσω τα χρέη μου >>. Ξεφεύγεις από το κανονικό, από το νόμιμο εν ολίγοις. Κανονικότητα είναι η ύπαρξη κανόνων  και η τήρησή τους. Εξ ου και << κανονικός >> από το << κανών >>.

              Θα θυμάσαι από το σχολείο, γιατί έχεις τα χρονάκια σου, πως ο << κανόνας >> είναι κα το όργανο χάραξης ευθειών και μέτρησης του μήκους. Μ’ αυτό δε οι δάσκαλοι  έδερναν ως χάρακα πλέον τους άτακτους μαθητές κι αυτό για να αποκτήσουν με την τιμωρία, κοινωνική αγωγή και να σέβονται τους κανόνες της καλής συμπεριφοράς, της υγιεινής, της συνύπαρξης, της τάξης, της οδικής κυκλοφορίας, τους κανόνες της αγοράς και κάθε θεσμού που διέπει την κοινωνία. Ακόμη έχουμε και τους ιερούς κανόνες.  Οφείλουμε να τους τηρούμε ως χρηστοί πολίτες και να τους σεβόμαστε. Όσο για το χρυσό κανόνα, το νομισματικό σύστημα να μη διανοηθούμε να τον διαταράξουμε.

          Στράγγιξε μέχρι πάτο το φιαλίδιο και συνέχισε: <<Βαρύ το νοηματικό φορτίο της λέξης << κανών >> κι ευλύγιστο όσο ένα καλάμι. Αυτό λοιπόν το υδρόβιο φυτό αν το καβαλήσει κανείς σημαίνει ότι την έχει ψωνίσει. Συμπέρασμα:  κάννα, { αρχαία λέξη } καλάμι, κανόνας, κανονικότητα, έχουν συγγένεια.  Από την << κάννα >> { canna στα λατινικά } έχουμε την κάνη του όπλου, το κανί το μυροδοχείο που ραντίζει ο ιερές το εκκλησίασμα, τα κανιά στον πληθυντικό που σημαίνουν  τα μακριά και ψηλά πόδια. Ακόμη κάνουλα, κανάτα, κανέλα το μπαχαρικό και την κάναβη. Το συμπαθές ψυχότροπο φυτό που ακούει και στο όνομα φούντα ή χασίσι. Τέλος το καναβούρι, τα σπόρια της κάναβης που ταϊζουμε τα φυλακισμένα ωδικά πουλιά μας.

ellinikoxronografima.blogspot.gr