Δευτέρα 16 Αυγούστου 2021

                                            Παναγιώτης  Αντωνόπουλος

ΧρονογράφημαΟ Βάκχος στους πίνακες του Titian (Tiziano Vecellio) (c.1488-1576) -  Oenognosia

                                    Κυπαρισσία, Βάκχος και Διονυσιάδα πηγή

             Μακραίωνη η ύπαρξη της Κυπαρισσίας. Θάλασσα, λιμάνι, βασίλειο του Νέστορα, Ρωμαίοι, Φράγκοι, Τούρκοι, κάστρο Γιγάντων, Επανάσταση του ’21, απελευθέρωση,  ιστορία και μύθοι, όλα  διαμάντια γραφής και παράδοσης σε επερχόμενους επιγόνους. Ως κι ο Θεός Διόνυσος, κοσμοπολίτης, οινοπότης, γλεντοκόπος και έξω καρδιά την επισκέφτηκε, με τον ταξιδιωτικό του σάκο, για να μας χαρίσει μέγιστης αξίας μυθολογικό κείμενο. 

   << Όταν δε κανείς από την Πύλο φθάσει εις την Κυπαρισσία και πλησίον της θαλάσσης, υπάρχει πηγή που λέγουν προς χάριν του Θεού Διονύσου έτρεξε νερό αφού κτύπησε τη γη με τον θύρσο του και από τότε Διονυσιάδα την ονομάζουν >> μας λέει ο Παυσανίας. Γάργαρο και άφθονο το νερό ανέβλυσε, ο καταπονημένος εκ της οδοιπορίας Βάκχος με την ακολουθία του ξεδίψασαν, για να συνεχίσουν την πορεία τους και ο θεός να επικυρώσει αγογγύστως το προσωνύμιο του << ακόρεστου υλιστή και του κυνηγού της ευωχίας >>.  Τυρινοί πειρατές όμως τον συνέλαβαν. Τον έδεσαν χειροπόδαρα  με βέργες λυγαριάς και τον πήραν σκλάβο στο πειρατικό πλεούμενο. Οι βέργες αποδείχτηκαν πως δεν ήταν σαπρά ξύλα, αλλά άνθισαν, τα σταφύλια τους ωραία και το κρασί μυρωδάτο. Αντιλήφθηκαν πως ο κοινός θνητός ήταν θεός και φοβισμένοι έπεσαν στη θάλασσα. Ο θάνατος δεν τους πήρε αμέσως για να χαρούν την προσωρινή αναβολή του, μεταμορφωμένοι σε δελφίνια.

   Μύθος ακόμη θέλει να συνδέει τη Διονυσιάδα πηγή με τη  λευκοφορούσα παρθένα νύμφη Γελούδω, προστάτιδα των νεογέννητων παιδιών, από τον πρόωρο θάνατο. Το Διόνυσο είχε αναθρέψει  βρέφος. Στη θέση Γελουδά, ανατολικά της πάνω πόλης της Κυπαρισσίας, σώζεται μικρός ναός, που άλλοτε δάσος πυκνό, πολλές πηγές και πλήθος πουλιών έφτιαχναν έναν παράδεισο μικρό. Σε μία από τις πηγές κι εντός μια κρυφής κρύπτης έπεσε το πέδιλο της Νύμφης Γελούδως και υπογείως  κατέληξε στη Διονυσιάδα πηγή.

    Στη λάκκα πέριξ της Διονυσιάδας πηγής εορτάζετο  ο             Βάκχος, μήνα τρυγητή τις μέρες της κοπής των σταφυλιών κι ως θεός του κεφιού το γλέντι ήταν τρικούβερτο, ο οίνος έρρεε άφθονος και τα χωρατά έφταναν στο φόρτε τους. Συνέχεια αυτής της γιορτής είναι το πανηγύρι του Σταυρού, γιορτή του χριστιανικού εορτολογίου. Η μεταγενέστερη ονομασία της  σε Αι – Λαγούδη είναι Φράγκικη ή Ενετική. Αυτοί ήταν κυρίαρχοι της περιοχής για πολλά χρόνια.

    Η πηγή ποτέ δεν έμενε ανενεργός. Νοικοκυρές με κόπανους έπλεναν το ρουχισμό, παίδες και ενήλικοι προμηθεύονταν νερό, οι συζητήσεις και οι συναναστροφές  έδιναν κι έπαιρναν, ευτράπελες εικόνες και μη ελάμβαναν χώρα πίσω από τον κρυμμένο αυλητή χρόνο.

                  ellinikoxronografima.blogspot.gr

       

 

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου