Χρονογραφήματα και Διηγήματα

 

                                  Μεσολόγγι, Εθνοσυνέλευση Άστρους, η εξουσία

                                                                [ Ημερολόγιο του ΄21 ]

                                                                Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

               Αρχές Νοέμβρη 1822, Ομέρ Βρυώνης και Μεχμέτ Κιουταχής στρατοπεδεύουν στο Μεσολόγγι. Ο τουρκικός στόλος το απόκλεισε κι από τη θάλασσα και τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα για τους πολιορκημένους.   Οι δυνάμεις που υπερασπίζονταν την πόλη μικρές, χωρίς πολεμοφόδια και τροφές και οι ενισχύσεις δεν φαινόταν πουθενά. Οι πολιορκημένοι άρχισαν τις δήθεν διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους για να δώσουν ευκαιρία στο Μιαούλη να σπάσει τον αποκλεισμό και να φέρει ενισχύσεις και εφόδια. Αυτός τα κατάφερε κι έτσι τα πράγματα έγιναν πιο εύκολα για τους πολιορκημένους, ενώ άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα από τις ελλείψεις στους Τούρκους. Στις 25 Δεκέμβρη εσπευσμένη έφοδος των Τούρκων να πάρουν την πόλη απέτυχε. Κακήν κακώς έλυσαν την πολιορκία και επέστρεψαν στη βάση τους στην Ήπειρο.

     Με τη νίκη στα Δερβενάκια ο Κολοκοτρώνης απόκτησε κύρος και οι ικανότητές του θεωρήθηκαν μεγάλες. Έτσι φάνηκε πως η ηγεσία της επανάστασης  θα επανερχόταν στα χέρια των Φιλικών και των καπεταναίων, αλλά τα λάθη ήταν μοιραία ώστε να έχουν τον πρώτο λόγο οι κοτζαμπάσηδες. Με τις μάζες μαζί τους και την ανανεωμένη Γερουσία, Κολοκοτρώνης και Υψηλάντης ζητούν νέα εθνοσυνέλευση για να πετύχουν αναθεώρηση των αντιδραστικών διατάξεων του συντάγματος της Επιδαύρου και να ελέγχουν με τους δικούς τους πληρεξούσιους το Εκτελεστικό εκτοπίζοντας κοτζαμπάσηδες και καραβοκυραίους. Οι  ολιγαρχικοί ούτε ήθελαν να ακούσουν για αλλαγή των πραγμάτων και απαίτησαν να συζητήσουν με την υπάρχουσα Εθνοσυνέλευση. Μετά από αντεγκλήσεις κι από τις δυο πλευρές  συμφωνούν να εκλέξουν Β’ Εθνοσυνέλευση. Οι κοτζαμπάσηδες όμως ελέγχουν διοικητικά και τον εκλογικό μηχανισμό. Το σύστημα που επέβαλαν για τις εκλογές ήταν αντιδημοκρατικό. Με το νόμο 9 Νοέμβρη 1822 καθορίζεται οι εκλέκτορες θα είναι οι << πλέον ευϋπόληπτοι πολίτες >>  με λίγα λόγια οι προύχοντες που με έμμεσο τρόπο κι όχι με απ‘ ευθείας ψηφοφορία θα έβγαζαν τους αντιπροσώπους του έθνους. << Εις έκαστον χωρίον, έλεγε ο νόμος, ο λαός να εκλέξει τους πλέον ευϋπόληπτους άνδρες. Όλοι αυτοί θα συνέλθουν εις την πρωτεύουσαν της επαρχίας η οποία θα εκλέξει κοινούς ευϋπόληπτους άνδρες και τότε όλοι ομού οι εκλεκτοί να εκλέξωσι ένα παραστάτη των [ βουλευτή ] μεταξύ των ηθικοτέρων πατριωτών >>. Δυστυχώς μ’ αυτό το σύστημα αποκλειόταν ο λαός από τη Β΄ Εθνοσυνέλευση και προεξοφλείτο η σύνθεση να είναι πλειοψηφική υπέρ των ολιγαρχικών.  Η μερίδα όμως η δημοκρατική δέχτηκε αυτή τη σατανική απόφαση των ισχυρών κοτζαμπάσηδων.

    Άλλο ένα θέμα που προέκυψε ήταν το μέρος που θα γινόταν η Εθνοσυνέλευση.  Κάθε μία παράταξη ήθελε το δικό της τόπο για να εξασφαλίσει φιλικό και ευνοϊκό περιβάλλον. Ο Κολοκοτρώνης και Υψηλάντης ήθελαν το Ναύπλιο αφού το έλεγχαν και οι κοτζαμπάσηδες το Άστρος της Κυνουρίας. Κι αφού δεν τα βρήκαν το Εκτελεστικό αποφάσισε να διενεργηθεί στο Άστρος. Τελικά ύστερα από ασυνεννοησία του Κολοκοτρώνη με δυο πληρεξούσιους δικούς του, οι δημοκρατικοί πείθονται να παραμείνουν στο Άργος. Έτσι οι εργασίες της Β΄ Εθνοσυνέλευσης άρχισαν στις 30 Μαρτίου 1822 και τελείωσαν στις 11 Απριλίου. Είχε δε μέσα της τρία κόμματα. Το πρώτο με Κολοκοτρώνη, Υψηλάντη, Παπαφλέσσα, Αναγνωσταρά, Ανδρούτσο, Μούρτζινο κ.α. εκπροσωπούσε τις ιδέες Φιλικής και χαρακτηριζόταν δημοκρατικό, φιλολαϊκό. Όμως στις εκλογές για την εθνοσυνέλευση με ποσοστό τη συντριπτική πλειοψηφία της μάζας, λόγω του καλπονοθευτικού συστήματος εξέλεξε μόνο 40 από τους 190 πληρεξούσιους βουλευτές. Το δεύτερο το κόμμα των κοτζαμπάσηδων του Μοριά, με στήριγμα τους προύχοντες, τους Υδραίους και το Μαυροκορδάτο μαζί με τους παλαιούς αρματολούς της Δ. Ρούμελης. Το τρίτο ήταν αυτό των Υδραίων μεγαλοκαραβοκυραίων. Μέσα στην εθνοσυνέλευση η πλειοψηφία ήταν με το μέρος των άλλων δυο κομμάτων, σύνολο 150 πληρεξουσίων, άκρως άνιση.  Ο Κολοκοτρώνης έπιασε τα Μελιγγίτικα με τους δικούς του 700 στρατιώτες και οι προύχοντες, κοτζαμπάσηδες, μεγαλοκαραβοκυραίοι με 5.οοο άνδρες τα Αγιαννίτικα.  Οι εργασίες άρχισαν στις 30 Μαρτίου και τελείωσαν στις 11 Απριλίου 1822. Το κλίμα ήταν εκρηκτικό, εχθρικό με μεγάλες αντεκδικήσεις, εκτός ελέγχου και δημοκρατικού ιδεώδους. Κυρίως δύο ήταν θέματα που απασχόλησαν το σώμα. Το ζήτημα της εξουσίας και το πρόβλημα της γης. Αμαχητί οι κοτζαμπάσηδες κέρδισαν το ζήτημα της εξουσίας αφού πλειοψηφούσαν στην εθνοσυνέλευση. Έτσι επέζησε το αντιδραστικό πολίτευμα της Επιδαύρου με ελάχιστες μεταρρυθμίσεις. Καταργήθηκαν οι τοπικές γερουσίες και καθιερώθηκε ο θεσμός των διορισμένων επάρχων από την Εθνοσυνέλευση. Ακόμη οι υπάλληλοι διορίζονται από κοινού από το εκτελεστικό και το βουλευτικό. Το αξίωμα του αρχιστρατήγου αφαιρέθηκε από τον Κολοκοτρώνη.  Απόφαση ακόμη πάρθηκε για αναζητήσεις δανείου στο εξωτερικό και να γίνουν βολιδοσκοπήσεις για εξεύρεση άνακτα.

     Εξελέγη νέο Εκτελεστικό από τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη [ Πρόεδρο] και μέλη τους κοτζαμπάσηδες Σωτήρη Χαραλάμπη, Ανδρέα Ζαϊμη, Ανδρέα Μεταξά. Η τέταρτη θέση  κενή για να καλυφθεί στο μέλλον με νησιώτη. Γραμματέας του Εκτελεστικού διορίστηκε  Ο Α. Μαυροκορδάτος [κλειδί της εξουσίας], μινίστρος [υπουργός] Παπαφλέσσας των Εσωτερικών και Αναγνωσταράς του πολέμου. Πρόεδρος του βουλευτικού ο Υδραίος Γ. Ορλάνδος, δυνάστης της Ύδρας και φίλος των άλλων ισχυρών ολιγαρχικών Κουντουριωταίων.

   ellinikoxronografima.blogspot.gr     [Συνεχίζεται]

Πηγές: Στρίγκος, Φωτάκος, Σπ. Μελάς, Β. Κρεμμυδάς, Κιτρομηλίδης, Πασπαλιάρης,  Σπ. Τρικούπης, Σκαρίμπας, Βουρνάς, Μακρυγιάννης, Μιχαηλίδης, Θ. Κολοκοτρώνης.