Χρονογραφήματα και Διηγήματα

 

       ΗΠΑ, Ελλάς και ελληνική  επανάσταση

                                                          [ Ημερολόγιο του ’21 ]

                                                     Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

       Η Αμερική [ Ηνωμένες Πολιτείες ] συγκινήθηκε σαν άκουσε πως οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν να κερδίσουν την ελευθερία τους. Κι αυτή το ίδιο είχε κάνει πριν λίγα χρόνια και τώρα νεαρό έθνος προσπαθούσε να ορθοποδήσει έτσι τραυματισμένη που βγήκε από τον αγώνα της ανεξαρτησίας. Η  << Πελοποννησιακή Γερουσία >> απευθυνόμενη να ζητήσει συνδρομή των ευρωπαϊκών κρατών στον αγώνα της επανάστασης αποτάθηκε και στις Η.Π.Α. Κοραής, Πίκκολος και Βογορίδης απ’ το Παρίσι έκαναν έκκληση προς τους πνευματικούς ανθρώπους του κόσμου να βοηθήσουν με ότι μέσον είχαν τον αγώνα της Ελλάδας κατά των Τούρκων.

      Ο πρόεδρος Μονρόε, παραμέρισε το δόγμα περί μη αναμίξεως της Αμερικής στα πράγματα της Ευρώπης και αποτεινόμενος στο Κογκρέσο με το παρακάτω φλογερό κείμενο ζητούσε την υποστήριξη στο χειμαζόμενο ελληνικό λαό.: << Είναι αδύνατον να θεάται τις, τις καταθλίψεις ας υφίσταται η Ελλάς χωρίς να συγκινηθεί βαθύτατα. Το όνομά της πληροί βαθύτατα τον νουν και την καρδίαν με τα υψηλότερα και ευγενέστερα ιδανικά. Εξαιρετική επιτηδειότης και λεπτότης εις τα τέχνας, ηρωική ευγένεια εις τα πράξεις,  αγνός πατριωτισμός, ενθουσιώδης ζήλος και αφοσίωσις  προς την ελευθερίαν ενούνται μετά των αναμνήσεών μας περί της αρχαίας Ελλάδας. Η επί τούτους χρόνους έκλειψις της χώρας ταύτης  υπό τον καταθλίβοντα αυτήν σκοτεινόν ζυγόν είχε βαθέως λυπήσει τα γενναιόφρονα πνεύματα του παρελθόντος. Ήτο συνεπώς φυσικόν η νέα εμφάνισις  του λαού αυτού εν τω αρχικώ του χαρακτήρι αγωνιζόμενον υπέρ της ελευθερίας του να διεγείρει τον ενθουσιασμό και την συμπάθειαν πανταχού των Ηνωμένων Πολιτειών. Υπάρχει δε ισχυρά ελπίς ότι ο λαός αυτός θ’ ανακτήσει την ελευθερίαν και την εν ίση μοίρα θέσιν αυτού εν τω κόσμω προς τα λοιπά έθνη … >>

      Στην πράξη όμως τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Το επίσημο κράτος αδιαφόρησε στην πορεία και μόνο το φιλελληνικό κίνημα βοήθησε με εφόδια τον ελληνικό αγώνα. Περιορισμένα βέβαια λόγω και της αποστάσεως που χώριζε τα δυο έθνη. Η Αϊτή των μαύρων ήταν το πρώτο κράτος που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση. Αυτό έγινε στις 15 Ιανουαρίου του 1822 όταν ο Γιόχαν Μπόγερ, πρόεδρος της Αϊτής έστειλε επιστολή στους Κοραή, Πίκκολο και Βογορίδη απαντώντας στην έκκληση για βοήθεια όπου και τους ανάγγειλε πως το κράτος του αναγνώριζε την ελληνική προσωρινή διοίκηση και της ευχόταν γρήγορα να έρθει και η αποτίναξη από το ζυγό των Τούρκων. Το ενδιαφέρον  της Αμερικανικής κοινωνίας για την αρχαία Ελλάδα και η σύνδεσή του με τα αιτήματα της εποχής εκείνης για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία έκανε πολλούς Αμερικανούς πολίτες να αναπτύξουν φιλελληνικά αισθήματα και να έρθουν να  πολεμήσουν. Ο Τζόναθαν Μίλερ πολέμησε ως εθελοντής σε πολλές μάχες, ο Τζορτζ Τζάβις διακρίθηκε για τον ηρωισμό του στην πεδιάδα της Τρίπολης. Τραυματίστηκε στο πόδι  και δεν μπορούσε να μετακινηθεί. Οι Έλληνες τον εγκατέλειψαν. Οι Οθωμανοί τον περικύκλωσαν με σκοπό να το σκοτώσουν. Αυτός από τη θέση του σημάδευε με το όπλο του όποιον πλησίαζε. Αυτή η πράξη συγκίνησε τους συμπολεμιστές του οι οποίοι επέστρεψαν και τον έσωσαν.

   Ο Αμερικάνικος τύπος ονόμασε [ Greek Ferer ] << ελληνικό πυρετό >> αυτές τις ηρωικές συγκρούσεις των   Ελλήνων και τις θαύμαζε. Ο συγγραφέας Έντουαρντ Ερλ γράφει πως μια απλή πτυχή συνέβαλε στη δημιουργία του φιλελληνισμού στις ΗΠΑ.  << Όλοι οι Αμερικανοί έβλεπαν  σε αυτούς τους απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, τους κληρονόμους του Περικλή, του Πλάτωνα και του Ομήρου.[…] Η αρχαία λογοτεχνία και οι τέχνες της αρχαίας Ελλάδας είχαν διάρκεια για τους Αμερικανούς και σχεδίαζαν τα σπίτια τους και τα δημόσια κτήριά τους έτσι ώστε να μοιάζουν μ’ εκείνα της αρχαιότητας…>> Αξίζει να μνημονεύσουμε άλλον ένα Αμερικανό φιλέλληνα που ήρθε στην Ελλάδα να πολεμήσει. Είναι ο Τάουσεντ Ουάσιγκτον, μαύρος Αμερικανός, που έπεσε στο Ναύπλιο σε μια από τις εμφύλιες συμπλοκές και ο οποίος μνημονεύεται στη στήλη με τους πεσόντες φιλέλληνες στην καθολική εκκλησία του Ναυπλίου. Τη στήλη την Οθωμανική εποχή την είχε στήσει ο φιλέλληνας Γάλλος Ιλαρίων Τονοέ.

  Στη διάρκεια της επανάστασης, οι ΗΠΑ έδειξαν αδιαφορία ή ψυχρότητα θα λέγαμε. Με την πάροδο του χρόνου προς το τέλος της επανάστασης, έγιναν σκληρές προς κάθε φιλελεύθερη προοπτική γιατί η καπιταλιστική συσσώρευση και η ιμπεριαλιστική της νοοτροπία δεν άφηναν περιθώρια  για δικαιώματα στους λαούς. Όταν η ελληνική κυβέρνηση είχε παραγγείλει έξι ατμοκίνητα πολεμικά στα Αμερικάνικα ναυπηγεία ένα σαμποτάζ που σημειώθηκε από τους Αμερικανούς καπιταλιστές είχε ως αποτέλεσμα να μην δοθούν τα πέντε αλλά το ένα πολεμικό η << Καρτερία >>. Κι αυτό δεν πρόλαβε να έχει σημαντική θέση στον αγώνα. Στην αγορά αυτή συνδέεται κι ένα οικονομικό σκάνδαλο. Το διέπραξαν οι ιδιοκτήτες των Αμερικανικών ναυπηγείων με το Χιώτη Κοντόσταυλο, απεσταλμένο στην Αμερική να εποπτεύσει  και να παραλάβει τα έξι πλοία. Ο Κοντόσταυλος εξαγοράστηκε να μην εφαρμόσει τις ρήτρες συμφωνίας και με τα χρήματα που πήρε έφτιασε το κτήριο της Παλαιάς Βουλής! Η σάτιρα της εποχής τα λέει όλα:  Ο οίκος σου, Κοντόσταυλε / μακρόθεν ομοιάζει / τρίκροτον εξ Αμερικής / εξ ου αυτής πηγάζει!/

   ellinikoxronografima.blogspot.gr                  [Συνεχίζεται]