Χρονογραφήματα και Διηγήματα

Xρονογράφημα

 

 

 

                   Ο δούκας του Νεβέρ, ο Τσάρος και η Μ. Αικατερίνη

                                                     [ Ημερολόγιο του ’21 ]

                                             Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

            Της Γαλλίας ο Μεσογειακός χώρος της γυάλισε το μάτι στην αυγή του 17ου αιώνα και με το δούκα του Νεβέρ που συνεννοείται με τους Μανιάτες για μια εξέγερση εναντίον των Τούρκων κάνει το βήμα για να εδραιωθεί  αλλά αποτυγχάνει. ΟΙ Μανιάτες δείχνουν απρόθυμοι και όλο το πείραμα καταρρέει. Ωστόσο στην Ήπειρο τα πράγματα ήταν αλλιώς. Εκεί με τη βοήθεια του φιλοσόφου Διονύσιου [ σκυλόσοφου χλευαστικά ] πετυχαίνει να εξεγείρει τους αγρότες που έφεραν βαρέως τη φεουδαρχική φορολογία, [ χαράτζι, χαρατζόπουλον ]. Η επίθεση έγινε κατά των Ιωαννίνων αλλά οι Τούρκοι τους σύντριψαν. Χιλιάδες σφάχτηκαν, ο Διονύσιος γδάρθηκε, το παραγεμισμένο με άχυρο δέρμα του εστάλη σαν λάφυρο στην Πόλη.

   Την περίοδο αυτή δυο ομάδες στον ευρωπαϊκό χώρο πάλευαν για το μονοπώλιο της Ανατολής και της Μεσογείου. Από τη μια η Αγγλία με τις Κάτω Χώρες και από την  άλλη το Βατικανό με τη Γαλλία. Στη διαμάχη αυτή σημαντικό ρόλο έπαιξε η προσωπικότητα του Κυρίλλου Λούκαρι. Πατριάρχης έξι φορές  ανάμεσα στο 1620 και 1648, φωτισμένη φυσιογνωμία, έκανε τα πάντα να σταματήσει τον παπισμό. Ο παπισμός προσπάθησε με μηχανορραφίες να πλήξει την Ορθοδοξία και να στέλνει στρατιές Ιησουιτών και ρασοφόρων  να βλάψουν την Ανατολή. Είναι εποχή που ο παπισμός αδίστακτος δαγκώνει κάθε προοδευτικό σχήμα και καταδίκαζε τους πνευματικούς ανθρώπου όπως το Γαλιλαίο. Ο Λούκαρις  όμως στάθηκε επιθετικός απέναντί του. Δικό του πνευματικό έργο είναι η μετάφραση της Καινής Διαθήκης στη δημοτική.  Γράφει στον πρόλογο: <<… έχομεν χάριτα Χριστού σοφίας εσωτέραν και πνευματικήν, η οποία στολίζει την ορθόδοξον πίστιν και εις τούτο πάντοτε είμεθα ανώτεροι από τους Λατίνους. […] Ας είχε  βασιλεύσει ο Τούρκος εις την Φραγκιάν δέκα  χρόνους, Χριστιανούς εκεί  δεν εύρισκες >>.

      Σημαντική εκείνα τα χρόνια είναι και η  επανάσταση των αγροτών στη Ζάκυνθο, γνωστή σαν  << ρεμπελιό των ποπολάρων  >> [ 1628 -32 ] που τα ‘βαλε εναντίον των Βενετσιάνων. Στην αρχή πήγα καλά αλλά το καθεστώς που υπεβλήθη  δεν κατάφερε να διατηρηθεί.  Με αιματηρά μέσα η τρομοκρατία  του Πιζόνι κατέλυσε τα δικαιώματα και τη ζωή των εξεγερμένων.

    Ο Τσάρος Μ. Πέτρος [ 1672 – 1725 ] θέλησε να ενισχύσει τη θέση του στην απέραντη Ρωσία και στράφηκε εναντίον της Τουρκίας. Βρόχος στο λαιμό του ήταν η άρνηση της Τουρκίας να αφήνει τα καράβια του να διασχίζουν τη Μαύρη θάλασσα και περνάνε εύκολα τα στενά μπαίνοντας στη Μεσόγειο.  Κι όταν το 1711 ξέσπασε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος, οι ραγιάδες της Βαλκανικής αλλά και της Ελλάδας είδαν το Ρώσο ελευθερωτή ως σωτήρα τους και με λαχτάρα πως θα ‘ρθει η μέρα της λευτεριάς τους, τραγουδούσαν: << Ακόμα τούτ’ την άνοιξη / ραγιάδες, ραγιάδες / τούτο το καλοκαίρι / καημένη Ρούμελη //. Όσο να ‘ρθει  ο Μόσκοβος / ραγιάδες, ραγιάδες / να φέρει το σεφέρι / Μοριά και Ρούμελη //. Δυστυχώς ο Πέτρος απέτυχε, η Ρωσία όμως εγκαινίαζε  την παρουσία της στα Βαλκάνια.

     Η Μεγάλη Αικατερίνη έκανε τα ίδια. Με το ξέσπασμα του Ρωσοτουρκικού πολέμου το  1768 πήρε φωτιά η Ελλάδα. Στέλνει η Μεγάλη Αικατερίνη  μοίρα του  ρωσικού στόλου με το Θ. Ορλώφ στη Μάνη  να μεταδώσει τη φλόγα του ξεσηκωμού. Επικρατεί  ενθουσιασμός στους ραγιάδες και Μοριάς, Ναυπακτία, Βοιωτία, Θεσσαλία, ξεσηκώνονται. Κρήτη, νησιά Αιγαίου το ίδιο. Η Πύλος κυριεύεται από τον Αλέξη Ορλώφ, η Τριπολιτζά  πολιορκείται.  Οι τούρκοι όμως κάνουν αντεπίθεση  και πνίγουν στο αίμα την εξέγερση. Οι Ρώσοι φεύγουν κακήν κακώς.

        Οι Άγγλοι δε θέλουν τον εκμηδενισμό της Τουρκίας και δε θέλουν  τους Ρώσους στο Αιγαίο. Αυτό θα σήμαινε την αποκοπή τους από το δρόμο των Ινδιών. Έτσι γίνονται εχθρός της Ρωσίας, αποκηρύσσουν τα απελευθερωτικά κινήματα στα Βαλκάνια και προστατεύουν από εδώ και πέρα την Τουρκία.  Γράφει ο Λ. Στρίγκος [ Η επανάσταση του 21.  […]   Η Αγγλία  τάχτηκε  με όλες της τις δυνάμεις υπέρ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στην πολιτική αυτή ξεκινούσε από δυο κίνητρα: πρώτο, θεωρούσε την τουρκική κυριαρχία σαν την  καλύτερη εγγύηση για να εκμεταλλεύεται  ανενόχλητα την απέραντη αγορά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κάτω από ένα καθεστώς  απεριορίστων προνομίων και δρομολογήσεων. Και δεύτερο, είχε τη γνώμη ότι κάθε εξασθένηση  της Οθωμανικής αυτοκρατορίας  θ’ απέβαινε προς όφελος της Ρωσίας…>>

     Από το 1807 οι Άγγλοι  επεμβαίνουν στρατιωτικά στη Μεσόγειο.. Καταλαμβάνουν τα Εφτάνησα το 1809 και το 1814 την Κέρκυρα. Στα Ναπολεόντεια χρόνια καταδιώκουν την ελληνική ναυτιλία. Στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης θα τους συναντάμε συνέχεια μπροστά μας.

    ellinikoxronografima.blospot.gr