Xρονογράφημα
Η Ρούμελη στα όπλα. Διάκος, Ανδρούτσος, Πανουργιάς
[ Ημερολόγιο του ’21 ]
Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου
Επόμενο ήταν μετά το Μοριά, τα νησιά, να ‘ρθει και η σειρά της Ανατολικής Ελλάδας να ξεσηκωθεί. Στις 27 Μάρτη του 1821 ο Πανουργιάς σηκώνει το τουφέκι και μαζί με τους μαχητές του πολιορκεί το κάστρο των Σαλώνων. Οι Τούρκοι αδύναμοι, παραδίδονται. Σε λίγο πέφτει και το Λιδωρίκι με τον Σκαλτσά. Θήβα, Λειβαδιά, Αταλάντη παίρνονται από τον Αθανάσιο Διάκο όπου και βάζει ελληνικές φρουρές. Στην Αθήνα λάμπει η μορφή του Φιλικού, Μελέτη Βασιλείου. Στις 24 Απρίλη χτυπά αιφνιδιαστικά τους Τούρκους που βρήκαν καταφύγιο κλεισμένοι στην Ακρόπολη. Ο αέρας της λευτεριάς φυσάει στις γύρω περιοχές και οι αγρότες βρίσκουν λίγο την ησυχίας τους. Όμως δεν κατασφάλισε τη λαϊκή εξουσία και οι κοτζαμπάσηδες την παίρνουν πίσω ενώ ο ίδιος κυνηγημένος έφυγε για την Εύβοια όπου αργότερα τον σκότωσαν και μαζί του εξασθένησε κάθε ξεσηκωμός στην ύπαιθρο της Αττικής.
Κι ενώ όλα πήγαιναν καλά με τις εξεγέρσεις και το μέλλον του αγώνα φαινόταν ευοίωνο οι Τούρκοι αποφάσισαν να αλλάξουν την τακτική τους. Φοβισμένοι από τη συντριβή στο Βαλτέτσι, ενίσχυσαν τις φρουρές τους και αποφασίζουν να καταπνίξουν κάθε ανταρσία των Ελλήνων με οργανωμένη δύναμη. Ο Χουρσίτ βρίσκεται στα Γιάννενα κι από κει στέλνει 8.000 άντρες κάτω από την ηγεσία των εμπειροπόλεμων Κιοσέ Μεχμέτ και Ομέρ Βρυώνη. Μπαίνει ο Ομέρ στη Φθιώτιδα και την πέρασε από το μαχαίρι. Ο τρόμος μεγάλος, οι σφαγές ανήλεες, οι κυνηγημένοι χιλιάδες. Διοβουνιώτης, Πανουργιάς δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα και υποχωρούν. Ο Αθανάσιος Διάκος λαϊκοθρεμμένος, γενναίος και ατρόμητος, ταμπουρώθηκε με τους δικούς στο γεφύρι της Αλαμάνας. Η μάχη άνιση, σκληρή, έγειρε προς τη μεριά των Τούρκων. Ο ίδιος τραυματισμένος πιάστηκε αιχμάλωτος. Τον σούβλισαν στη Λαμία, φεύγοντας μαρτυρικά ο μεγάλος τούτος άντρας ο ήρωας της Αλαμάνας. Ο Παλαμάς ψέλνει με τους ωραίους του στίχους τον ήρωα: << Στης Αλαμάνας η Κλειώ το θρυλικό γεφύρι / τη δάφνη την αμάραντη κατέβηκε να σπείρει / κι η ελευθερία, που τ’ άστρο της ανέσπερο στην πλάση / το Λεωνίδα ανάστησε στο Διάκο το θανάση //. Ο Κρυστάλλης υμνεί κι αυτός την αυτοθυσία του: <<… Αυτό το γιαταγάνι μου κι αυτό το τσακισμένο τουφέκι μου / θα μαρτυρούν πάντα το θάνατό μου το σκληρό / και το μαρτύριό μου / μεσ’ τ’ Αλαμανογέφυρο, το τόσο δοξασμένο …//
Ο Ανδρούτσος τώρα έπιασε το χάνι της Γραβιάς να σταματήσει την τούρκικη στρατιά. Προξένησε μεγάλες απώλειες στον εχθρό, ο Ομέρ Βρυώνης αιφνιδιασμένος από τις επιθέσεις του, δεν προχωρά προς Νότια στο Μοριά κι έμεινε εκεί. Αυτό το χτύπημα του Ανδρούτσου έσωσε θα λέγαμε την επανάσταση στα πρώτα βήματα. Η μούσα δεν τον ξέχασε κι αυτόν: << Με λένε χάνι της Γραβιάς / για χάνι μ΄ είχαν χτίσει / ο γιος τ’ Ανδρούτσου μ’ έκανε/ της δόξας ρημοκκλήσι //.
Από τη Μακεδονία οι ενισχύσεις συνεχίζονται. Στρατιά μεγάλη με επικεφαλής τον Μπεϊράν πασά κινείται προς νότια για να ενωθεί με τις στρατιές του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ που περιμένουν. Δυοβουνιώτης, Πανουργιάς, Γκούρας στις 25 Αυγούστου στα Βασιλικά Φθιώτιδας δίνουν νικηφόρα μάχη. Πανικόβλητος ο Μπεϊράν γύρισε στη Λαμία. Ο Ομέρ έφτασε στα Γιάννενα. Καλά τα κατάφεραν οι Έλληνες. Λίγες οι επαναστατικές δυνάμεις, δυο απανωτές όμως τουρκικές στρατιές τα βρήκαν σκούρα. Πρώτοι μήνες της επανάστασης και η καρδιά της εξέγερσης ο Μοριάς ανακουφίστηκε.
Ο Βαλαωρίτης βάζει με τους στίχους του τον Δυοβουνιώτη να λέει: <<…με πνίγει το ψωμί που εφάγαμε στα πλάγια /αν λησμονήσω σήμερα το βάφτισμα, τον όρκο …>>
ellinkoxronografgima.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου