Χρονογραφήματα και Διηγήματα

Xρονογράφημα

 

 

 

 

               Ανικανότητα κοτζαμπάσηδων. Επιχειρήσεις των Τούρκων.

                                                                          [ Ημερολόγιο του ΄21 ]

 

                                             Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

 

             Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 1822 η Τουρκία μπόρεσε να κινητοποιήσει δυνάμεις εναντίον των Ελλήνων. Κι αυτό γιατί απαλλάχτηκε από τον Αλή πασά και τη διατήρηση δυνάμεων στα ρωσικά σύνορα. Η κοτζαμπάσικη όμως εξουσία ανίκανη δεν το εκμεταλλεύτηκε νωρίτερα να οργανώσει το στρατό της και να βρεθεί ετοιμοπόλεμος στις επιχειρήσεις της Τουρκίας. Ο στρατός είχε τη μορφή μικρών ιδιωτικών ομάδων, η ευθύνη ήταν στα χέρια των κοτζαμπάσηδων, καθώς και  η στρατολόγηση των μαχητών και ο εφοδιασμός.  Το ναυτικό κι αυτό στα χέρια των κοτζαμπάσηδων ήταν κατακερματισμένο. Οι επιχειρήσεις τους εμπειρικές, η αντιμετώπιση του τούρκικου στόλου με κουρσάρικο ρεσάλτο, κίνητρο για τη βύθισή του η λεία που θα άρπαζαν ναύτες και καπεταναίοι.  Τα οικονομικά κι αυτά άθλια. Τα τούρκικα τσιφλίκια δεν πέρασαν στο λαό, οι φόροι δεν έφταναν στο κρατικό ταμείο και οι τοπικές γεροντίες  φορολογούσαν με αβάσταχτους φόρους τις λαϊκές μάζες και λυμαίνονταν τα πάντα. Ο λαός δεν είχε γη να καλλιεργήσει και η φτώχεια μάστιζε ύπαιθρο και κέντρα. Γι’ αυτό και τα αγροτικά κινήματα ήταν πολλά και η κυβέρνηση τα έπνιγε με βίαιες συγκρούσεις.

.     Για να εδραιώσουν το καθεστώς τους οι κοτζαμπάσηδες και να απομονώσουν τις λαϊκές μάζες βασιζόμενοι στις εισηγήσεις του Α. Μαυροκορδάτου αποφάσισαν να βρουν βασιλιά στην Ευρώπη. Έτσι στάλθηκαν αποστολές στο εξωτερικό σε μια εποχή που η επανάσταση περνούσε κρίσιμη φάση.  Εντωμεταξύ ο Υψηλάντης δυσαρεστημένος πολιορκούσε τον Ακροκόρινθο, ο Κολοκοτρώνης την Πάτρα, έχοντας πισώπλατα τη δυσαρέσκεια των κοτζαμπάσηδων και η Μπουμπουλίνα κρατούσε τ’  Ανάπλι αποκλεισμένο.

    Η Τουρκία με τον Ρεϊζ εφέντη σχεδίαζε πολεμικό σχέδιο να καταπνίξει την επανάσταση. Το σχέδιο  προέβλεπε: Ενώ ο τουρκικός στόλος θα έπλεε στο Αιγαίο και θα απόκλειε  τα νησιά και τα φρούρια, ο Χουρσίτ πασάς θα κατέβαινε στο Μοριά από δυο δρόμους: Ήπειρο, Μεσολόγγι, Πάτρα και Θεσσαλία, Ανατολική Ελλάδα, Μοριά. Ο Χουρσίτ ισχυρός και γνώστης των στρατιωτικών πραγμάτων έγινε μεγάλη απειλή για την επανάσταση. Στις 12 Γενάρη στο Στύρα της Εύβοιας νικιέται ο Ηλίας Μαυρομιχάλης. Ο  Ανδρούτσος πολιορκεί την Κάρυστο ενώ τον καλούν στη Ρούμελη, που περνά δύσκολες ώρες. Η κυβέρνηση στέλνει το Νικηταρά και μαζί του αποφασίζει να πάει και ο Υψηλάντης. Η αντίδραση δεν τον θέλει και οι κοτζαμπάσηδες τον πολεμούν λυσσαλέα. Υποχθόνια Μαυροκορδάτος και Κωλέττης  κάνουν ότι μπορούν για να διασπάσουν το μέτωπό του. Με μυστικά γράμματα τον συκοφαντούν. Λέει ο Μακρυγιάννης:  << Έβγαλε ο Δυσσέας το γράμμα και τους το ‘δειξε οπού τόγραφαν εναντίον τους. Έβγαλε και ο Νικήτας το δικό του. Πιάστηκαν και οι τρεις και φιλήθηκαν κι ορκίστηκαν νάναι αχώριστοι δια το καλόν και στερέωσιν της πατρίδος >>.

       Οδυσσέας, Νικηταράς, Κοντογιάννης χτυπούν το Χουρσίτ στην Υπάτη. Συναντά δυσκολίες ο Οδυσσέας και  ζήτησε  βοήθεια από   τον << Άρειο Πάγο >> να περάσει με καράβι στη Λοκρίδα.  Με μίσος η κοτζαμπάσικη εξουσία τον διατάσσει να μείνει ακίνητος στη θέση του και να μην πάει πουθενά. Κι όταν με δικά του μέσα ο γενναίος αυτός Έλληνας  έκανε αυτό που ήθελε  τον κατηγόρησαν για προδότη, άνανδρο και συνεργό των Τούρκων με τη δικαιολογία πως εγκατέλειψε τις θέσεις του! Δυσαρεστημένος ο Ανδρούτσος παραιτείται. Ο << Άρειος Πάγος >> στέλνει έναν έμπιστό του να πει στο Νικηταρά να τον σκοτώσει και να πάρει αυτός το πόστο του Ανδρούτσου!

    Ο κίνδυνος του Χουρσίτ για την επανάσταση ήταν θανάσιμος και  στέλνουν το Ντούτσο με δυο ένοπλους να τον απομονώσουν και να του πάρουν το αρχηγιλίκι στο στράτευμα κι αυτός τους σφάζει σαν τραγιά. Επικηρύσσεται για 5.000 γρόσια και ο στρατός του στη Ρούμελη διαλύεται. Ο  << Άρειος Πάγος>> αλλάζει έδρα και πάει στα Σάλωνα, [ Άμφισσα ], φοβούμενος αντίποινα, ενώ οι τούρκικες δυνάμεις σχεδιάζουν να περάσουν το Σπερχειό και να << οργώσουν >> την Α. Ρούμελη.

      Στην κρίσιμη εκείνη στιγμή για την ανάσχεση της τουρκικής πλημμυρίδας  μια εξέγερση των αρματολών και των κλεφτών στην περιοχή της Νάουσας και Ολύμπου φάνηκε πως θα έκανε κάτι. Ο Ναουσαίος Ζαφειράκης σκέφτηκε ν’  αποκλειστεί το πέρασμα του Αξιού και να καταληφθούν τα Τέμπη ως και η περιοχή της Δ. Μακεδονίας.  Το σχέδιο δυστυχώς δεν απέδωσε και γύρω στους 5.000 Ναουσαίους στρατιώτες βρήκαν άγριο θάνατο από τα σπαθιά των Τούρκων. Η δίοδος έτσι Θεσσαλονίκης- Λάρισας έμεινα  ανοικτή  και η Ρούμελη ανυπεράσπιστη χωρίς δυνάμεις, ήταν εύκολη λεία στα τουρκικά στρατεύματα.

    ellinikoxrografima.blogspot.gr